بررسي تاثيرات مشاوره گروهي والدين به شيوه شناختي رفتاري دركاهش نشانه‌هاي اضطراب كودكان

 چكيده :

هدف پژوهش حاضر بررسي تاثيرات مشاوره گروهي والدين به شيوه شناختي رفتاري دركاهش نشانه‌هاي اضطراب كودكان داراي اختلال‌هاي اضطرابي و  افزايش توانمندي آنها در رويارويي با مشكلات و غلبه بر نگراني‌هايشان بوده است .

فرضیه‌های تحقیق به شرح زیرمی باشد  :

فرضیه اصلی: مشاوره گروهی والدین به شیوه شناختی- رفتاری منجر به کاهش اضطراب کودکان آنها می‌شود.

فرضیه‌های فرعی: 1. مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش اضطراب فراگیر کودکان می‌شود. 2. مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش اضطراب جدایی کودکان می‌شود. 3. مشاوره گروهی والدین کودکان مضطرب منجر به کاهش هراس اجتماعی کودکان می‌شود.

 جامعه ي مورد مطالعه در اين پژوهش دانش آموزان دختر پايه اول تا چهارم ابتدايي شهر تهران در سال تحصيلي 88-─87 بوده‌اند.

در اين پژوهش از نمونه در دسترس استفاده شد تعداد 60 دانش آموز مضطرب كه به وسيله ي آزمون CSI₄ كه اضطراب آنها از نقطه برش بيشتر بود به عنوان نمونه انتخاب شدند . اين 60 دانش آموز از بين 600 دانش آموز سه مدرسه در مناطق (18و 6 و 1) آموزش و پرورش تهران انتخاب شدند . و از بين  دانش آموزان انتخاب شده درگروه نمونه 30 دانش آموز بطور تصادفي در گروه آزمايش و 30دانش آموز در گروه گواه قرار گرفت .

ابزار مورد استفاده در اين پژوهش پرسشنامه علايم مرض كودكان براي شناسايي كودكان داراي اختلال اضطراب (فراگير – جدايي و هراس اجتماعي ) بوده است . در چهارچوب روش پژوهشي شبه آزمايشي و طرح پژوهش پيش آزمون - پس آزمون با گروه كنترل 60 نفر از كودكان مضطرب به طور تصادفي در 2 گروه جاي گرفتند . والدين گروه آزمايشي به مدت 10 جلسه 90 دقيقه‌‌اي تحت برنامه مشاوره گروهي به شيوه شناختي رفتاري ، براي كنترل اضطراب قرار گرفتند .

 پس از اين دوره آموزشي پس از دو هفته دوباره از هر دو گروه آزمون [1]CSI4 گرفته شد و نمرات 2 گروه با استفاده از روش تحليل كوواريانس مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت .

نتايج تحليل كوواريانس نشان داد كه مشاوره گروهي والدين به شيوه شناختي رفتاري بر كاهش اضطراب ( جدايي – فراگير – هراس اجتماعي ) كودكان موثر بوده است .

چكيده :

فصل اول :کلیات پژوهش
مقدمه
بيان مسئله :
اهمیت و ضرورت مساله
اهداف پژوهش
پرسشها و فرضيه‌هاي پژوهش
فرضیه‌های تحقیق:
تعاريف نظري و عملياتي متغيرها
تعريف نظري مشاوره گروهي به شيوه شناختي رفتاري :
اضطراب کودکان

فصل دوم : ادبیات پيشينه‌ پژوهش
مقدمه:
الف – مباني نظري
اضطراب کودکی
تعریف و طبقه بندی
اضطراب
علائم رایج اضطراب
ترس
انواع ترسهای دوران کودکی
نوزادی
اوایل کودکی
کودک مدرسه‌ای
نگرانی
ترس در برابر اضطراب
علائم عمومی اضطراب در کودکان
اختلال‌های اضطرابی در کودکان
اختلال اضطراب جدایی:
اختلال وحشتزدگی
مدرسه هراسی
اختلال اضطراب فراگیر (GAD)
اختلال وسواس فکری و عملی
اختلال فشار روانی پس از سانحه
مفهوم سازی عمومی اختلال‌های اضطرابی
1. نشانه‌های جسمانی و بدنی
2. آشفتگی‌های ذهنی و شناختی:
3. اجتناب‌ها و واکنش‌های رفتاری
همه گیر شناسی اختلال‌های اضطرابی کودکان و نوجوانی
جدول 2-1 میزان شیوع اختلال‌های اضطرابی در کودکان و نوجوانان (بیدل و ترنر، 2005)
جدول 2-2 میزان همبودی نمونه‌هایی از کودکان که تشخیص اولیه اختلال اضطرابی داشته‌اند. (بیدل و ترنر 2005)
دیدگاههای مختلف در مورد اضطراب
1. دیدگاه روان پویایی
2. دیدگاه زیست شناختی
دیدگاه سالیوان
دیدگاه هورنای
دیدگاه اتو رنك
دیدگاه آدلر
دیدگاه رفتاری
دیدگاه شناختی
دیدگاه وجودی
دیدگاه فرد مدار
دیدگاه گشتالت درمانی
دیدگاه سیستمی
شیوه‌های ارتباطی والدین و تاثیر بر اضطراب کودکان
درمان شناختی- رفتاری CBT
CBT چگونه عمل می‌کند
چطور فردی می‌تواند این تغییرات رفتاری را بدست آورد؟
درمان اختلال‌های اضطرابی
1. حساسیت زدایی منظم
2. غرقه سازی (درمان با غرقه سازی تجسمی)
3- الگو برداری
4. کنترل اضطراب
خود گویی مثبت
کنترل هراسها
مداخله مرتبط با والدین
مشارکت خانواده در درمان CBT
دارو درمانی
پیشنهاداتی برای والدین با کودکان مضطرب:
تاثیر محیط و وراثت بر اضطراب کودکان
تاثیر اضطراب بر تحصیل کودکان
روش مشاوره گروهی
قوانین اساسی گروه
فرايند مشاوره گروهي به شيوه شناختي رفتاري
اهداف درماني گروه درماني به شيوه شناختي رفتاري
تحقیقات انجام گرفته در داخل و خارج کشور
تحقیقات انجام گرفته در ایران
جمع بندي و نقد و بررسي پژوهشهاي انجام شده

فصل سوم : روش اجرای پژوهش
الف )‌ طرح پژوهش
نمونه و نمونه گیری:
نمونه مورد مطالعه و روش نمونه گیری
ابزارهای اندازه گیری متغیرها
پرسشنامه علائم مرضی کودک (CSI-4)
مقیاس‌های پرسشنامه علائم مرضی (CSI4)
گروه A- اختلال کاستی- بیش فعالی
گروه B- اختلال لجبازی و نافرمانی (سوالات 26-19 در هر یک از پرسشنامه‌های والد و معلم)
گروه C- اختلال سلوک (سوالات 41-27 در هر یک از پرسشنامه‌های والد و معلم)
گروه D- اختلالات اضطرابی
گروه E- اختلالات اضطرابی و تیک
گروه G- اختلالات خلقی
گروه H- اختلالات فراگیر رشدی (PDD)
گروه I- اختلالات اضطرابی
گروه J- اختلال اضطرابی
گروه K اختلالات دفع
متغیرها:
اعتبار و روایی پرسشنامه (CSI4)
مدت زمان اجرای پرسشنامه:
شیوه نمره گذاری
روش جمع آوری داده‌ها

فصل چهارم : يافته‌هاي پژوهش
1. توصیف داده‌ها:
نمودارهای مربوط به آمار توصیفی
نمودار1-4 نمرات مربوط به پیش آزمون اضطراب فراگیر (درگروه آزمایش)
نمودار2-4: نمرات مربوط به پیش آزمون اضطراب فراگیر (درگروه کنترل )
نمودار3-4نمرات مربوط به پس آزمون اضطراب فراگیر (درگروه آزمایش)
نمودار4-4: نمرات مربوط به پس آزمون اضطراب فراگیر (درگروه کنترل )
نمرات هراس اجتماعی گروه کنترل در پیش آزمون نمودار5-4
نمرات هراس اجتماعی گروه آزمایش در پیش آزمون نمودار6-4
نمرات هراس اجتماعی گروه کنترل در پس آزمون نمودار7-4
نمرات هراس اجتماعی گروه آزمایش در پس آزمون نمودار8 -4
نمرات –اضطراب جدایی گروه آزمایش در پیش آزمون نمودار9-4
نمرات اضطراب جدایی گروه کنترل در پیش آزمون نمودار10-4
نمرات اضطراب جدایی گروه آزمایش در پس آزمون نمودار11-4
نمرات اضطراب جدایی گروه کنترل در پس آزمون نمودار12-4
تحلیل داده‌ها
پرسش پژوهش
جدول 3-4 آمار توصیفی مربوط به نمرات اضطراب فراگیر
جدول 4-4 آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول 5-4 جدول ANCOVA اثرات بین آزمودنی‌ها (اضطراب فراگیر)
جدول 6-4 آمار توصیفی مربوط به نمرات هراس اجتماعی
جدول 7-4 آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول 8-4 جدول ANCOVA آزمون اثرات بین آزمودنی‌ها (هراس اجتماعی)
جدول 9-4 آمار توصیفی مربوط به نمرات اضطراب جدایی
جدول 10-4 آزمون لون برای برابری واریانس‌ها
جدول 8-4 جدول ANCOVA آزمون اثرات بین آزمودنی‌ها (اضطراب جدایی)

فصل پنجم : بحث ونتیجه گیری
الف )‌بررسي فرضيه‌ها
پرسش اول :
پرسش دوم :
اين نتيجه با نتايج حاصل از پژوهشهاي :
پرسش سوم :
محدوديتها
پيشنهادات :
الف : پيشنهاد به پژوهشگران بعدي
ب: پيشنهادات كاربردي

منابع و مأخذ
منابع فارسي :
منابع لاتين:
ضمائم
پرسشنامه علائم مرضي كودكان (CSI-4) - ( براساس DSM IV) - فرم ويژه معلمان
پرسشنامه علائم مرضي كودكان (CSI-4) - (‌براساس DSM IV) - فرم ويژه والدين