پروژه معرفی انواع شیر و شیرهای یک طرفه

مقدمه

اولین شیرهایی که به‌وسیلۀ انسان اختراع شد، همان چیزی است که اکنون به‌عنوان «دریچۀ آب‌بند» می‌شناسیم؛ دریچه‌ای که با گذاشتن یا برداشتن آن در مسیر آب، جریان را بسته، باز یا نیمه‌باز می‌گذاشتند. شیرهای دروازه‌ایِ امروزی درواقع همان آب‌بندهای قدیمی هستند.

شیر صنعتی یا وَلو (Valve) وسیله‌ای است که برای قطع و وصل جریان سیال‌ها در خط لوله‌ها و شبکه‌های لوله‌کشی و محیط‌های صنعتی به کار می‌رود.

طبقه‌بندی شیرآلات

۱-بر اساس نوع سیال

رفتار ذرات در گاز

سیالات گازی(مانند گاز ترش، گاز شیرین، بخار):

در این گروه می‌توان به شیر سماوری مخروطی(Lubricated Taper Plug Valve)، شیر توپی (Ball Valve)،شیر دروازه‌ای تخت (Flat Gate Valve) و بصورت محدود به شیر یکطرفه (Check Valve) و شیر بشقابیکروی(Globe Valve) اشاره نمود.

سیالات مایع بدون ذرات معلق (مانند آب، نفت، گازوئیل):

در این گروه می‌توان به شیر دروازه‌ای گوه‌ای(Wedge Gate Valve)، شیر یکطرفه (Check Valve) و شیر بشقابی کروی(Globe Valve) و بصورت محدود به شیر سماوری/(Plug Valve)و شیر توپی (Ball Valve) اشاره نمود.

سیالات حامل ذرات معلق:

در این گروه می‌توان به نوعی از شیرهای اصلاح شده دروازه‌ای (Modified Gate Valve) و شیر یکطرفه (Check Valve) اشاره نمود.

۲-بر اساس نوع بهره‌گیری و موارد استفاده آنها

شیرهای سرویسهای عمومی -شیرهای سرویس‌ها ی سنگین و سخت -شیرهای سرویسهای ویژه و مخصوص.

۳-بر اساس نوع حرکت عضو مسدود کننده جریان

حرکت خطی

حرکت خطی عضو مسدود کننده عمود بر جریان مانند: شیر دروازه‌ای ، شیر بشقابی )کروی)

حرکت چرخشی عضو مسدود کننده مانند: شیر سماوری ، شیر توپی

حرکت اتوماتیک عضو مسدود کننده: شیر یکطرفه

۴-بر اساس شرح وظیفه

شیرهای قطع و وصل (on - off):بیشتر شیرها درصنایع مختلف، به منظور باز یا بسته کردن مسیر سیال بکار برده می‌شوند و مسیر را در حالت کاملاً باز یا بسته قرار می‌دهند.

نوع کانال جریان آنها معمولا Straight Way بوده و در مقابل عبور جریان مقاومت کمتری از خود نشان می‌دهند. با توجه به ساختار داخلی و نوع المانهای آب بند کننده نباید این شیرها را در حالت نیمه باز قرار داد زیرا با انجام این عمل آسیب جدی به مجرابند و سایر اجراء آب بندی شیر وارد خواهد شد و بدین ترتیب عمر بهره‌برداری آن شدیدا کاهش یافته و در مواقع اضطراری و حوادث غیرمترقبه که نیاز به قطع جریان وجود دارد. شیر مورد نظر وظیفه خود را به درستی انجام نداده و موجب اتفاقات ناگوار و گاهی جبران ناپذیر خواهد گردید. 'شیرهای توپی، سماوری و دروازه‌ای' در این دسته قرار می‌گیرند.

 البته می‌توان با اعمال نمودن تغییراتی در ساختار داخلی، از آنها برای تنظیم جریان نیز استفاده نمود.

شیرهای کنترل جریان کنترل جریان (Controlling Flow): اگرچه از این دسته شیرها برای قطع و وصل جریان نیز می‌توان استفاده کرد لیکن بصورت عمده جهت تنظیم جریان و بعبارت دیگر کم و زیاد نمودن جریان سیال بکار می‌روند. در مواردی مانند تنظیم دما، تنظیم میزان سیال خروجی و یا تنظیم فشار مورد بهره‌برداری قرارمی گیرند. شیر آب روشویی منازل از این دسته هستند. این شیرها با توجه به ساختار داخلی خود ، در حالت نیمه باز آسیب زیادی نمی‌بینند و مقاومت بیشتری در مقابل برخورد سیال عبوری از خود نشان می‌دهند. شیرهایی که بعنوان کنترل ولو (Control Valve) در صنایع مختلف بکار می‌روند از این دسته‌اند و با بکارگیری یک عملگر و یک کنترلر، بصورت یک شیر کنترلی در آمده و با توجه به شرایط موجود در حلقه‌های کنترلی، در یک وضعیت خاص قرار می‌گیرند که الزاماً باز یا بسته کامل نیست. شیرهای Globe وPinch و Butterfly و needleاز این دسته هستند.

شیرهای یکسو کننده جریان

شیرهای انحراف حریان

شیرهای با مجرای کامل (Full Bore/Port)

شیرآلات با مجرای کاهنده (Reduce Bore/ Port)

اجزاء اصلی ساختمان شیرآلات صنعتی

بدنه شیر یکطرفه

کلاهک ،درپوش ، کلوژر

کلاهک شیر دروازه ای

هندويل (HAND WHEEL)

مهره هندويل (HAND WHEEL NUT)[

عضو مسدود کننده جریان در شیر توپی

حلقه یا محل آب بندی (seat)

ساقه (Stem)

طناب های آب بند (packing)

واشرها (Gaskets)

فنرها (Spring)

انواع شیرآلات

تریم در شيرهاي دروازهاي:

پوشش(coating)

برخی از انواع پوشش برای شیرآلات عبارتند از:

تقسيم بندي انواع شيرهاي ديافراگمي

شير ديافراگمي با برآمدگي داخل بدنه (Weir type)

شير بدون برآمدگي داخل بدنه (Straight-through type)

شير اطمينان يا ايمني (Safety Valve)

تعريف شير اطمينان فشار PSV:

Over pressure (بالاترين فشار)

Blow down (پايين ترين فشار)

Set point (نقطه تنظيم)

 Shut –off Margin (فشار اطميناني)

Set pressure (فشار تنظيم)

Back pressure (فشار پشتي)

Build-up back pressure (فشار پشتي ساختاري)

Superimposed back pressure (فشار تحميلي)

Opening pressure (فشار باز شدن)

  Closing pressure (فشار بسته شدن)

Maximum operating (حداكثر فشار عملكرد)

Accumulation pressure (فشار انباشتگي)

شیر یکطرفه

شیرهای یک طرفه

شیریک طرفه لولایی

شیر یک طرفه فشاری

شیر یک طرفه پیستونی

شیر یک طرفه کره‌ای

شير يكطرفه(Check Valve)

ساختمان و اجزاء تشكيل دهنده شير يكطرفه :

 شير يكطرفه نوساني (Swing Check Valve)

شير يكطرفه ديسكي(Disk Check Valve)

 شير يكطرفه با مجرابند وارونه(Tilting Disk Check Valve)

 شير يكطرفه بالا رفتني (Lift Check Valve)

انتخاب شير يكطرفه بر اساس شرايط كاري

وظیفه شیر یکطرفه چیست؟

شیر یکطرفه استنلس استیل

شیر یکطرفه نوسانی از نوع ویفری(صفحه ای)(Swing Type Wafer Check Valve)

شیر یکطرفه دیسکی (Disk Check Valve)

شیر خودکار(شير يكطرفه) چیست و اصول نصب آن بر روی انواع پمپ چگونه است؟

شیر خودکار را در کجا نصب کنیم؟

دستور العمل نگهداری ، نصب و بهره برداری شیرهای یكطرفه وزنه ای

مزایای عمومی شیرهای ماریک:

کاربرد در ساختمانها:

منابع فارسی

منابع لاتین